Avifauna van de Zumpe
Voor vogels is de Zumpe een eldorado. Er is veel broedgelegenheid, voedsel en rust. De vochtige situatie veroorzaakt een dicht insectenbestand dat als voedsel dient voor de insecteneters. Ook zaden en bessen zijn er genoeg, van bomen, struiken en kruiden, grassen en zeggen. Deze omstandigheden uit zich in een grote dichtheid van soorten en broedparen. Het aantal broedparen per ha is veel hoger dan in andere bossen.
In 1975 is een broedvogelkartering uitgevoerd van een groot deel (75 ha) van wat we nu onder de Zumpe verstaan, maar exclusief Groenendaal (bron 16). Er zijn toen 53 broedvogelsoorten en 18 niet-broedvogelsoorten gevonden met in totaal 484 broedparen op een oppervlakte van ca. 75 ha (dichtheid: 6,0-6,2 paar per ha).
Een kartering van de AJCN uit 1977 en 1978 beslaat ook Groenendaal en heeft nog 9 extra soorten opgeleverd.
Sinds het afplaggen van deelterreinen in de Buizerdwei en Groenendaal overwinteren en/of broeden 4 soorten ganzen. Het totaal aantal waargenomen soorten bedraagt daardoor 130. De lijst met soorten zal ongetwijfeld nog niet volledig zijn. Ieder jaar wordt wel een nieuwe soort waargenomen.
Opvallend is dat slechts 5 soorten na 2000 niet meer zijn waargenomen (Wespendief, Veldleeuwerik, Ransuil, Zomertortel en Nachtegaal, de laatste 3 soorten hebben het nog enige jaren langer volgehouden). Plus nog 5 soorten die slechts 1 maal zijn gezien (Stormmeeuw, Vuurgoudhaan, Draaihals, Zeearend en Zilvermeeuw). Vanaf 2000 zijn 52 nieuwe soorten waargenomen. Tussen de eerste kartering in 1975 en 2022 zijn 73 soorten continu aanwezig (zie tabel hieronder).
In 1975 was de omvang van de Zumpe 24ha (in 1975 zijn 75 ha gekarteerd op broedvogels); in 2022 is de omvang van het plangebied 130 ha.
Door afplaggen en graven zijn veel waterpartijen ontstaan.
Data afkomstig van Waarneming.nl.
Aantal waargenomen soorten sinds 1975. Tijdens de eerste broedvogelkartering zijn tot 1977 69 soorten waargenomen. Daarna stijgt het soortenaantal slechts met enkele soorten, totdat de Zumpe groter werd en er in 2003 nieuwe habitats ontstonden (schrale graslanden, plassen, jonge bosjes). Daardoor kon het soortenaantal van 76 in 2003 stijgen naar 130 in 2022.
Ook de bekendheid van het natuurgebied door deze website (sinds 2017) heeft bijgedragen aan het toenemend aantal waarnemingen.
Watergebonden soorten
Er zijn 36 vogelsoorten waargenomen die op de één of andere manier aan waterpartijen gebonden zijn. Daarvan zijn 72% pas na ca. 2000 waargenomen. Dus nadat de nieuwe delen van de Zumpe opnieuw zijn ingericht. Daarbij ontstonden verschillende waterpartijen en nat schraalland. In de grafiek hieronder is te zien dat de inrichtingsmaatregelen hier positief aan hebben bijgedragen.
Voorkomen van de soorten sinds 1975.
In onderstaande tabel is te zien welke vogelsoorten sinds 1975 in de Zumpe zijn waargenomen.
Of de soorten die vanaf 2003 zijn waargenomen ook blijven, is natuurlijk spannend. Voor velen daarvan lijkt dat wel het geval. Veel van deze soorten zijn al 10-20 jaar waargenomen.
Een aaneengesloten kolom betekent niet dat de soort elk jaar is gezien.
In onderstaande tabel zijn de waargenomen vogelsoorten tot 19-10-2022 alfabetisch te zien.
Broedvogels van de Zumpe in 1976
Het deel van de Zumpe dat in 1976 is onderzocht
op de aanwezigheid van broedvogels (bron: 15).
Stippellijn: gelopen route.
Voorbeeld van enkele pagina's uit het broedvogelrapport
(bron 15) van 1976 met verspreidingskaartjes met territoria van enkele soorten. De territoria zijn met stippellijnen aangegeven, met de stip de plaats waar het zingende mannetje het vaakst gehoord werd.
Groene, Kleine bonte en Grote Bonte Specht in 1976.
Nachtegaal in 1976.
